کـنددسـت
زندگـی و موسیقی اریک کلاپـتـون
برای بیش از شش دهه، اریک کلاپتون استاد بی همتای گیتار برقی و هنرمند برجسته موسیقی راک و بلوز شناخته می شود. زندگی او تاریخچه موسیقی راک را دربرمیگیرد. او تنها عضو خارجی بیتلز و رولینگ استونز و نوازنده برگزیده ستارگان بزرگ موسیقی از باب دیلن تا آرتا فرانکلین بوده است. نویسنده پر فروش این اثر، فیلیپ نورمن، با دسترسی گسترده به خانواده، دوستان و همکاران اریک کلاپتون، معتبرترین زندگی نامه او را نوشته است.
در دهه ۱۹۶۰ هنگامی که او عضو گروه یاردبردز بود، وقتی سیم گیتار را عوض میکرد، با چنان دقت و تعمقی این کار را انجام میداد که پدربزرگ ناتنیاش، جک کلاپ، یک ردیف آجر میچید. انگار به کار گروهی بیاعتناست. آنها منتظر میماندند و او آهسته کارش را میکرد. پس از اینکه چند بار این اتفاق افتاد مدیرش به او لقب «کلاپتون کنددست» داد.
شصت و سه
یادماندههای استاد حسین تهرانی
پنجاه سـال از درگذشت استاد حسين تهرانی میگذرد و زندگي هنری او، بيش از هشتاد سال است که با جاودانگیاش معنا ميشود. تاريخ تمبک بيترديد به قبل و بعد از حسين تهرانی تقسيم شده است. يگانه ساز کوبهای موسيقي دستگاهی ايران، پيش از او تنها به يک شکل محدود بود و بعد از او به تنوعی رنگين رسيد. بهطوری که هيچ تمبکنوازی از دستاوردهای او بینياز نيست. گرچه هيچ تمبکنوازی هم در مجموع شرايط هنری و انسانی به حد او نرسيد.
کتاب حـاضر، دسترنـج دوستـدار شخصـيت اوسـت: محمود رفيعيان که خود نوازنده و معلم و مؤلف در هنر تمبکنوازی است. نزديک بيست سال از زندگی او صرف گردآوری و تنظيم مطالب اين کتاب شده است و جزئيترين نکات مربوط به استاد از چشم او دور نمانده است. باشد که اين دستاورد عاشقانه، پنجرهای پاک و روشن باشد به دنياي زندگی، هنر والا و سلوک پررنج مردی آفريننده و پاکنهاد که موسيقی ضربی ايراني را شأنی و شوري و مقامی و منزلتی بخشيد که نماياندن آن کتابی مستقل و مفصل ميخواست. کتابی که بايد بگشاييم و بخوانيم و همراهش گوش کنيم به صدای سحرانگيز چوب و پوست و دودانگ سوخته حال دوست، که همنوا با سرانگشتان چالاک خود، مهر و معرفت بر روح آدمی نقش ميزند.
کایسا الهه شطرنج
منظومهای درباره پیدایش شطرنج
سر ویلیامز جونز
صاحب نظریه زبانهای هندو ــ اروپایی
دربارهی منشاء پیدایش شطرنج نظریات گوناگونی مطرح شده است که برخی از پژوهشگران مبدأ پیدایش شطرنج را به ایران و برخی دیگر آن را به هند، چین و یا سایر کشورها نسبت میدهند. ارزش منظومهی «کایسا یا بازی شطرنج» اثر سِر ویلیام جونز (صاحب نظریه زبانهای هندو-اروپایی) به خاطر بخشیدن بُعدِ «اسطورهای» به پیدایش بازی شطرنج است. مارس (ایزد جنگ) عاشق کایسا میشود و برای به دست آوردن دل او دست به دامن «یوفرون» برادر ونوس (ایزدبانوی عشق) میشود؛ یوفرون زادهی تخیل ویلیام جونز است، چنین شخصیتی در اسطورههای روم و یونان وجود ندارد. یوفرون بازی شطرنج را ابداع میکند و مارس آن را به کایسا اهدا کرده و دل او را به دست میآورد.
واژهی کایسا در ادبیات شطرنج گذشته و حتی امروز نیز کاربرد دارد. منظومهی کایسا در مقدمهی ترجمهی انگلیسی کتاب فیلیدور از زبان فرانسه قرار میگیرد. گَری کاسپاروف اسطورهی بلندآوازهی تاریخ شطرنج جهان از آن در کتاب پیشینیان بزرگ من نام برده است. کاسپاروف از کایسا به عنوان خوششانس بودن در وضعیتهای مبهم همانند قربانیها نام بُرده است: «کایسا همراه من بود». واریانت «کایسا بریتانیا» نیز که توسط فرگوس دانیهو ابداع شده، از نام الههی شطرنج بهره برده است. به عنوان مثالی دیگر، نخستین برنامهی رایانهای که قهرمان مسابقات کامپیوترهای جهان در سال 1974 شد، کایسا نام داشت.
ترنم تمبک
چند پارتیتور برای تمبک
محمود رفیعیان اصفهانی به سال 1356 در شهر اصفهان متولد و از همان کودکی با موسیقی آشنا شد و به فراگیری تمبک پرداخت. در سال 1375 به محضر استاد جهانگیر ملک راه یافت و استفادههای فراوانی از محضر این استاد بزرگوار برد. از سال 1376 فعالیت هنری خود را با استاد محمد موسوی آغاز و در همان سال همراه با استاد فرامرز پایور کنسرتی در اصفهان اجرا کرد.
او از سال 1382 همکاری خود را با استاد حسن کسایی آغاز کرد و برنامههای متعددی با ایشان اجرا و ضبط کرد که از میان این آثار میتوان به سه اثر دختر گل فروش، قصههای عشق مجنون و اشکی برای گلها اشاره کرد. وی از سال 1384 چند سالی مدرس هنرستان موسیقی پسران تهران بود و همچنین برنامههای زیادی با اساتیدی چون جلیل شهناز، علی تجویدی، همایون خرم، فضلالله توکل، عبدالوهاب شهیدی، نادر گلچین، حسین خواجه امیری (ایرج)، علی اصغر شاهزیدی، شهرام ناظری، فخری ملکپور و ... اجرا و ضبط کرده است.
زندگی و آثار گالیله
GALILEO GALILEI
علم که در پیچوخمهای بیپایانی پیشروی میکند، در رهگذر هر پیچ، افق تازهای از جهان میبیند و به گونهای شهودی راهی را که باید طی کند از پیش نظارهگر میشود. چنانچه موتسارت از لحظهای سخن میگوید که «در آن همهی آن سمفونی که هنوز به رشته تحریر در نیامده شنیده میشود.» این حالت خصیصه دورههای تاریخی معینی است، دورههایی که در آثار علمی و هنری مربوطهشان عنصری وجود دارد که آن آثار را جاودانه ساخته است.
«با این همه او میچرخد» که هرگز بر زبان گالیله جاری نشد کلامی است که برای آن میتوان هر معنای دلخواهی را قائل شد.
«زمین میچرخد»، همه اجسام جهان از نقطهای به نقطه دیگر حرکت میکنند و حرکتشان تابع قانون حرکت است که مراحل لحظهای جسم متحرک را به یکدیگر ربط میدهد.
معرق چوب
... و اما تعریفی که برای معرق چوب میتوان کرد این است که: هنر گرد هم آوردن تکههای کوچک رنگین چوب با داشتن طرح از پیش تعیین شده بهمنظور ایجاد نقش مورد نظر و زیباتر جلوه دادن آن طرح با استفاده از رنگهای طبیعی چوب.
در هر صورت معرق (یا مرقع) چه از نوع کاشی، چوب، سرامیک و یا چرم همگی از یک روند منطقی و به قولی از یک الگوریتم پیروی میکنند. به این صورت که از کنار هم قرار دادن تکههای کوچک با توجه به شکل، رنگ و کمپوزیسیون و درنهایت خلق یک اثر هنری بزرگتر از تکههای قبلی خود که این آثار حاصل پیام هنری-اجتماعی میباشند.
فردوسی از نگاه خاورشناسان روسی
از انتشارات انستیتو خاورشناسی روسیه
کتاب حاضر شامل مجموعه مقالاتی در باب نقد و بررسی منظومهی شاهنامه، اثر جاودان ابوالقاسم فردوسی توسی (416-330 یا 329-411 هجری قمری)، به قلم چند تن از کارشناسان، فردوسیشناسان دایره خاورشناسی آکادمی علوم روسیه است، که به مناسبت برگزاری مراسم هزاره این بزرگترین شاعر حماسی ایران تالیف شده و نتیجه تحقیق و تدقیق و مطالعات موشکافانه آثار تاریخی و فرهنگی با عنوانهای تاریخ ترجمههای شاهنامه، تاریخ مطالعات شاهنامه، خاستگاه و ماهیت حکومت غزنویان، فردوسی و خلاقیت او، اسدی بزرگ و اسدی کوچک، تاثیر حماسههای ایرانی در ادبیات ملتهای ترکزبان آسیای میانه و ایران دوران حکومت ساسانیان در شاهنامه است.
ارکستر نقرهای
The Silver Orchestra
آدام کرامت، نابغه موسیقی که در رم درس میخواند، به هنگام سفر به روستایش در ایتالیا در تعطیلات تابستانی با دعوت اسرارآمیز ارکستر نقرهای روبهرو میشود. پدربزرگش که رییس شورای آن دهکده است، به صورت اسرارآمیزی ناپدید میشود و آدام برای یافتن او راهی سفر میشود. اما حوادث او را به قلب تشکیلات ارکستر نقرهای میبرد که پدربزرگش آنجا به اتهام خیانت به سازمان زندانی شده است. آدام با کمال حیرت متوجه میشود که در تمام مدت عمرش ارکستر نقرهای او را تحتنظر داشته است تا در یک فرصت استثنایی بتواند از نبوغ فراوان او در موسیقی بهره بگیرد و به موفقیت یکی از اسرارآمیزترین پروژههای مهندسی ژنتیک تحقق بخشد.
تئوری رنگ
COLOR THEORY
برای هنرمند، تمامی تئوریهای رنگ در این عبارت خلاصه میشود: «با ترکیب سه رنگ زرد، آبی و ماژنتا (کریمسون) میتوانید تمام رنگهایی که در طبیعت وجود دارند را بسازید.» این واقعیتی است که شما میدانید و شاید آن را آزموده باشید. اما دلیل آن چیست؟ چرا سه رنگ و فقط این سه رنگ خاص؟ چرا موز زرد، گوجه فرنگی قرمز، و دریا آبی است؟ جواب این سؤالات را میتوانید در فصل اول این کتاب_تئوری رنگ_پیدا کنید. روش نقاشی فوویستها؛ گامهای رنگ مورد استفاده ویلارد؛ دلیل اینکه دلاکروا گفت میتواند«زیبایی بینظیر بدن برهنهی ونوس را با رنگ گل بوده است نقاشی کند» نشان میدهد که مجاز به استفاده از رنگ زمینه بوده است... همهی اینها را میتوان با دانستن استدلال نهفته در تئوری رنگ بهتر درک کرد.