بررسیهای درخشان شطرنج
ایدهی نگارش در خصوص «بررسیهای شطرنج» برای اولینبار در طول جلسات تمرینی که با علیرضا فیروزجا در سال 1397 داشتم شکل گرفت. این جلسات بهمرور با استقبال دیگر اعضای جوان تیم ملی (مقصودلو، طباطبایی، ایدنی، قائممقامی و غلامی) به شکل انفرادی، دو نفره و گاه گروهی دنبال شد. حل بررسی، یک کار تمرینی روزانهی اساتید شطرنج است که به فعال شدن ذهن، تقویت توان محاسبه، تیز کردن قوای تجسم، یافتن پاسخهای غیر منتظره و دیدن امکانات پنهان حریف کمک شایان توجهی میکند.
کتاب حاضر دربارهی دنیای زیبا و شاعرانهی «بررسیهای شطرنج» است. وضعیتهای شگفتانگیز به همراه زیباترین حرکاتی که در صفحهی شطرنج قابل تصور است، توسط طراحان هنرمند آن خلق شدهاند، که بهندرت مشابه آن در بازیهای عملی دیده میشود. بهواقع، زیبایی در شطرنج در این دنیای جادویی به اوج خود میرسد.
هدف از نوشتن این کتاب، شریک کردن شمای عللاقهمند به شطرنج، در تجربهی برگزاری آن کلاسها، و دیدن این زیباییهای هوشربا است. برخی از شوکآورترین حرکات را در برگزیدهای از درخشانترین بررسیهای تاریخ شطرنج خواهد دید! همچنین جسته گریخته به برخی از مسابقات،حاشیهها و رویدادهایی که شطرنج ایران و بازیکنان تیم ملی در چند سال اخیر درگیر آن بودهاند، اشاراتی کردهام...
انواع پیاده رونده در شطرنج
مرحله وسط بازی
Small Steps 2 Success
یکی از ارکان بنیادین استراتژی در شطرنج بازی با پیاده است و برخی بزرگان کاربرد استراتژی را تا زمانی میدانند که پیاده در صحنهی نبرد حضور دارد. بهرغم این حقیقت و کاربرد بسیار زیاد مفاهیم مرتبط با آن، محتوای نسبت اندکی در مراجع آموزشی میتوان یافت. به همین سبب سوپر استادبزرگ و قهرمان اسبق شطرنج آمریکا سَم شنکلند به بررسی این موضوع حیاتی در دومین کتاب خود پرداخته است.
پیادههای رونده، در شکلهای مختلف آن چه متصل، تنها (ایزوله) یا حمایتشده در مراحل مختلف وسط بازی و آخربازی به شکلی متداول ایجاد خواهند شد و شیوهی عملکرد وقتی دارای این نوع پیادهها هستیم و یا زمانی که در برابر آنها بازی میکنیم اختلاف میان شکست و پیروزی را نمایان خواهند کرد. سَم شنکلند در این کتاب هر یک از حالات مختلف پیادهی رونده را در مرحلهی وسط بازی کاملاً شفاف و دقیق شرح داده است و بازیکن پس از آگاهی از این شیوههای عملکرد از این به بعد کاملاً آگاهانه در شرایط مشابه بازی خواهد کرد. او به خوبی آگاه خواهد شد که طرح ادامهی بازی چگونه باید باشد و احیاناً چه سوارهایی باید در بازی باقی بمانند و چه سوارهائی باید تعویض و از بازی خارج شوند. طرح حمله و دفاع در این شرایط کاملاً به موضوع کنترل پیادهی رونده مربوط است و اثر بسیار زیاد آن در کل بازی نشان داده شده است.
استادبزرگ سَم شنکلند عضو اصلی تیم ملی شطرنج آمریکا است. او در سال 2018 قهرمان شطرنج آمریکا شد و دو بار مدال طلای المپیاد شطرنج را با ریتینگی بالای 2700 دریافت کرده است.
مهارتهای شگفتانگیز کارپف در آخربازی
105 آخربازی بینظیر از کارپف
Endgame Virtuoso Anatoly Karpov
آشنایی با مهارتهای بینظیر دوازدهمین قهرمان شطرنج جهان در آخر بازی!
تکنیک افسانهای آخر بازی کارپف مرموز و اسرارآمیز است. وی در سال 1957 جام قهرمانی شطرنج را از بابی فیشر نامدار ربود. کارپف با تکنیک آخر بازی خود وضعیتهایی را برده است که بهطور تقریبی هرکس دیگری تحلیلی بهجز تساوی از آن را ندارد.
این کتاب برای نخستینبار نگاهی نزدیک به تکنیکهای آخر بازی کارپف دارد. تشریح همهی نکات حتی بهتر از دقت کارپف. تمام تحلیلهای موجود در این کتاب چندین بار مورد ارزیابی قرار گرفته و در نتیجه این تحلیلها نکات بسیار جالبی آشکار شده است.
مهارتهای آخربازی آناتولی کارپف نگاهی ارزشمند و ماندگار به کیفیت عملکرد کارپف دارد که وی را تبدیل به یک بازیکن بزرگ آخربازی و شاید بزرگترین در تمام دوران کرد.
تیبور کارولی استاد بینالمللی، قهرمان پیشین مجارستان و یکی از مربیان مجرب شطرنج است که مربیگری یودیت پولگار و پیتر لکو را برعهده داشته و با نشریات معتبر شطرنج نیز همکاری داشته است. وی کتابهایی در رابطه با کاسپاروف و پولگار نیز تالیف کرده است.
نیک آپلین دانشآموخته انستیتو ملی علوم ورزشی دانشکاه صنعتی نانیاگ سنگاپور است.
گری کاسپاروف پیشینیان بزرگ من جلد I
گری کاسپاروف
تاریخ معاصر شطرنج جهان
جلد 1 اشتاینیتز ، لاسکر ، کاپابلانکا ، آلخین
MY GREAT ON PREDECESSORS
مبارزه بر سر قهرمانی شطرنج جهان بیانگر نبردهای سهمگین پرشماری بوده است که نهتنها شیفتگان شطرنج، بلکه توجه گسترده عموم مردم را نیز به خود جلب کرده است. صفحهی شطرنج میدان مبارزه فکر و اندیشه است و قهرمانان جهان حریفان سرسخت یکدیگر در این آوردگاه هستند.
کاسپاروف از درون بازیهای پیشینیان بزرگ خود نقبی به تاریخ معاصر شطرنج میزند و با آوردن بازیهای برجسته قهرمانان و تفسیر آنها، افزون بر آنکه سبکهای بازی شطرنج را نشان میدهد، سیر تکاملی بازی را نیز بهنمایش میگذارد.
این دوره 5 جلدی اثری ماندگار از قهرمانی است که پس از سپریکردن دوران سروری خود بر جهان شطرنج، میراث خویش را برای جهان شطرنج پربارتر ساخته است.
نخستین جلد از این مجموعه گرانبها و شگفتانگیز دربردارنده بازی قهرمانان جهان ویلهم اشتاینیتز (1894-1886)، امانوئل لاسکر (1921-1894)، خوزه رائول کاپابلانکا (1927-1921) و الکساندر آلخین (1937-1935، 1946-1937) است.
خوانندگان با خاستگاههای گوناگون میتوانند از این کتاب بهرهمند شوند. از آشنایی با قهرمانان دورانهای شطرنج معاصر تا لذت بردن از بازیهای برجسته آنان، از دیدن سبکهای گوناگون بازی تا دنبال کردن پیشرفت تئوریک هر شاخه گشایشی، همه و همه در این کتاب هست.
1001 روش جالب مات
این کتاب کلکسیون بزرگی از کیش و مات است است. نمودارهای این کتاب همگی پوزیسیونهای اجباری کیش و مات بوده که عمدتا از بازیهای واقعی گلچین شده و ساختگی نیستند.
حقیقتا انتخاب رینفلد جالب بوده است، گویی او هر موضوع قابل تصوری را ضبط کرده است. در واقع او فصلهای کتاب را با موضوعات مختلفی مانند قربانی وزیر، کیش دوگانه، ارتقا پیاده و ... سازماندهی کرده است.
در سودمندی این کتاب همین بس که جان نان استادبزرگ و نویسنده مشهور آن را کتاب مورد علاقه و بالینی خود در دوران نوجوانیاش میداند و در این باره خاطره زیر را بازگو میکند.
" در جریان بازی من با پورتیش ( جام جهانی، ریکیاویک 1988) در پایان کار وزیرم را در h7 قربانی کردم. پورتیش کاملا تعجب کرد. اگر او کتاب 1001 روش جالب مات رینفلد را خوانده بود، اصلا تعجب نمیکرد."
گام به گام با: دفاع سیسیلی
اگر در جستوجوی یافتن راهی برای گام گذاشتن در یک دریای بیکران دفاع سیسیلی هستید میتوانید امیدوار باشید که مسیر درستی را انتخاب کردهاید. کتاب گامبهگام با دفاع سیسیلی، کتابی است ایدهآل برای آنان که میخواهند اصول دفاع سیسیلی را درک کنند.
شاید بتوان سیسیلی را مشهورترین دفاع در شطرنج و همچنین محبوبترین در بین بازیکنان تمام سطوح تلقی کرد. سیاه از اولین حرکت بهدنبال سهم خود از مرکز بوده و بهدنبال سازماندهی یک ساختار پیادهای نامتقارن است. بیشترین جاذبهی دفاع سیسیلی این است که به سیاه اجازه میدهد بازی را نامتعادل سازد و برای پیروزی بازی کند بدون آنکه خطر ناشناختهای متوجه وی باشد.
بسیاری از شاخههای دفاع سیسیلی از واریانت بسیار محکم شونینگن و واریانت خطرناک و بسیار تندوتیز دراگون سرچشمه میگیرند و این موضوع یافتن شاخهای را که متناسب با استیل بازیکن باشد آسان میسازد. در این کتاب استادبزرگ جان امس به سراغ بنیان دفاع سیسیلی میرود و اصول اساسی آن را آموزش میدهد. در متن این کتاب استفاده از نکات، هشدارها و تمرینات گوناگون موجب تقویت و پیشرفت خواننده شده و استراتژیهای کلیدی، ایدهها و تاکتیکها به روشنی تشریح شدهاند.
- طراحی کاربردی کتاب جهت سادگی درک مطالب و ایدهها.
- تمرکز بر اصول کلیدی دفاع سیسیلی.
- ایدهآل برای بازیکنان در حال پیشرفت
هنر حمله در شطرنج
The Art of Attack in Chess
«حمله» در شطرنج ابزاری کارآمد برای چیرگی بر حریف و از جذابیتهای میدان نبرد است، زیرا هنگامی که موضوع «دفاع» به میان میآید همزمان تکاپویی دوسویه پدیدار میشود و در اینجاست که سناریویی شگفتانگیز و تماشایی به نام «تلاش برای رستگاری» شکل میگیرد.
ولادیمیر ووکوویچ استاد فرهیخته کروات در این اثر ارزشمند با بررسیهای روشنگرانهی الگوهای پُرپیشامد در حمله و شرح جزییات و پیششرطهای تئوریک آنها کوششی شایان بر مفهومسازی و تثبیت آموزهها در ذهن مخاطب دارد. موضوع مهم دیگر اینکه آگاهیهای حاصله در وضعیتهای مشابه آتی، قابل تعمیم و استفاده میباشند.
اشاره به سیر تحولی رویکرد استادان بزرگ و قهرمانان دورههای مختلف شطرنج جهان در رابطه با موضوع اصلی این کتاب میتواند تاثیرات ماندگاری بر نظم و ساختار ذهنی خواننده داشته باشند. دغدغهمندی نویسنده نسبت به آینده شطرنج و همچنین ترغیب نسلهای جدیدتر به تلاش برای ایجاد تحول سازنده در «هنر حمله در شطرنج» نیز سزاوار قدردانی است.
دکتر جان نان استاد بزرگ اندیشمند شطرنج جهان، با رعایت کامل آیین اخلاق علمی، نقطه نظرات سازندهی خود را بهگونهای پیشِ روی مخاطب قرار میدهد که ضمن برانگیخته شدن هوشیاری، درک بهتری از مطالب صورت پذیرد و نیز ارزشهای این کتاب بینظیر بهگونهای دلپذیر پاس داشته شود.
احسان قائم مقامی
آموزش و درسنامه شطرنج
دورههای مقدماتی
در راستای انتشار کتابهای آموزشی دورههای آمادگی و مقدماتی کتاب حاضر با هدف بهبود و گسترش درسهای شطرنج با تلاش مربی رسمی فدراسیون شطرنج آقای محمد صباحی تدوین شده است.
توجه به نیازهای استاندارد آموزشی شطرنج بهگونهای که ساختار یافته باشند از جمله ویژگیهای کتاب حاضر است.
این کتاب نهتنها برای علاقهمندانی که مایل به یادگیری شطرنج به روش علمی هستند، بلکه شیوهی آموزشی آن برای مربیان دوره آمادگی نیز مفید است.